Prostaatklachten?

Vergrote prostaat – oorzaak en behandeling prostaathypertrofie

Een vergrote prostaat is een goedaardige aandoening die ontstaat als de prostaat gaat groeien bij de ouder wordende man. Dit kan leiden tot veel en vaak plassen, of juist tot moeilijk plassen.

Plasklachten bij de man worden meestal veroorzaakt door een goedaardige prostaatvergroting, soms in combinatie met een stoornis van de blaas. Een vergrote prostaat wordt ook prostaathypertrofie of benigne prostaathyperplasie (BPH) genoemd.

Direct naar symptomen, behandeling of wat andere mannen vragen

Paul Kil is medisch directeur en uroloog bij Andros Clinics

Ruim een kwart van de mannen boven de 50 heeft problemen met plassen.

Paul Kil is medisch directeur en uroloog bij Andros Clinics
Dr. Paul Kil Andros Clinics

Oorzaak vergrote prostaat

De prostaat is een klier. Deze is zo groot als een walnoot en weegt 10 à 15 gram als de man volgroeid is. Bij de ouder wordende man wordt de prostaat groter onder invloed van hormonale veranderingen. De prostaat groeit zowel naar buiten als naar binnen en drukt tegen de plasbuis, die dwars door de prostaat loopt. Vanaf het vijftigste jaar kan de prostaat zo groot zijn dat er klachten ontstaan met plassen.

Prostaat ligt onder de blaas in de onderbuik van de manVergrote prostaat kan tegen plasbuis of tegen blaas aan gaan drukken in de onderbuik

  • Doordat de plasbuis nauwer wordt, moet de blaasspier harder moet werken om de urine naar buiten te persen.
  • Door deze extra inspanning wordt de blaaswand zwakker en raakt soms uitgerekt.
  • Na verloop van tijd slaagt de blaas er niet meer in alle urine naar buiten te drijven, zodat er urine achterblijft (residu).
  • Zonder behandeling kunnen hierdoor later blaasontstekingen en problemen met de nieren ontstaan.

Symptomen vergrote prostaat

De klachten kunnen per persoon verschillen. Zo kunt u last hebben van:

  • veel plassen en vaak plassen met minder drang en weinig urine per keer
  • urinestraal is minder krachtig en wordt soms onderbroken (persen versterkt de straal niet)
  • niet goed kunnen beginnen met plassen
  • meer aandrang en steeds weer moeten plassen
  • nadruppelen en ongewenst urineverlies
  • nachtelijk plassen
  • een branderig gevoel bij het plassen
  • het gevoel hebben dat de blaas niet leeg is

Herkent u deze klachten?

Plasklachten kunnen matige tot zeer grote impact hebben op uw levenskwaliteit en levensvreugde. Als deze impact groter is dan voor u acceptabel is, dan is dat reden om uw huisarts te bezoeken, eventueel kan hij u doorverwijzen naar een specialist.

Direct naar behandelingen

Onderzoek naar vergrote prostaat

Bij Andros Clinics kunnen we met één bezoek een goede diagnose stellen en met u de behandelmogelijkheden bespreken. Het is belangrijk dat u dan goed voorbereid op uw afspraak komt.

Alle onderzoeken op 1 dag: voorbereiding met vragenlijst en plasdagboek

Ter voorbereiding van uw bezoek krijgt u een vragenlijsten toegestuurd over uw klachten, algemene gegevens en medicijngebruik. Daarnaast vult u een gestandaardiseerde vragenlijst in, de IPSS (international prostate symptoms score) lijst. Ook houdt u in een plasdagboek bij van 24 uur met hoe vaak en hoe veel u per keer plast.

Eerste bloedonderzoek in ons lab

In ons laboratorium wordt uw bloed afgenomen en direct onderzocht. Ook op de PSA waarde. De uroloog bespreekt deze waarden met u.

Dan naar de verpleegkundige

De verpleegkundige bespreekt onder andere de vragenlijsten en het plasdagboek met u. Ook wordt de straal en het residu gemeten.

Hoe sterk is de straal?

De straalmeting wordt ook flowmetrie genoemd. De flowmeter is een instrument dat de kracht van de urinestraal meet en de hoeveelheid urine die uitgeplast wordt.

Kan de blaas worden leeg geplast?

Na de straalmeting wordt met een echoapparaat de hoeveelheid overgebleven urine in de blaas bekeken. Het onderzoek duurt ongeveer 10 minuten.

Urineonderzoek

Ook wordt de urine direct onderzocht in ons laboratorium. Soms geeft de uroloog aan dat er aanvullende onderzoeken nodig zijn.

Bij de uroloog: diagnose en mogelijke behandelingen

De uroloog zal vragen naar uw klachten en uw algemene gezondheid, nu en in het verleden. Ook doet de uroloog een algemeen lichamelijk onderzoek.

Rectaal onderzoek

Bij het algemeen lichamelijk onderzoek wordt altijd een rectaal toucher gedaan. Een gehandschoende, goed gladgemaakte vinger wordt via de sluitspier in de endeldarm van de patiënt gebracht. Zo kan de grootte, de vorm, de stevigheid en het oppervlak van de prostaat worden beoordeeld. Dit is een kort en eenvoudig onderzoek. Het voelen naar de prostaat kan in verschillende houdingen worden gedaan en is in de regel niet pijnlijk. Maar het kan wel een vervelend gevoel geven, omdat de sluitspier van de endeldarm gepasseerd moet worden. Mannen zien vaak op tegen dit onderzoek, voor onze artsen is het een ‘heel gewoon’ onderzoek dat zij ‘de hele dag door doen’.

Echografie

Echografie is een onderzoek met behulp van geluidsgolven, waarbij de prostaat in beeld wordt gebracht. Echografie kan zowel uitwendig via de buikwand, als inwendig via de endeldarm worden gedaan. Bij uitwendige echografie kunnen via de buikwand de nieren en de blaas zichtbaar worden gemaakt. Bij inwendige echografie kunnen via de anus en de endeldarm de grootte, de aard en de vorm van de prostaat worden bepaald. Dit gebeurt met behulp van een vingerdik apparaat, dat via de anus pijnloos wordt ingebracht.

Soms is aanvullend onderzoek nodig

Soms is een aanvullend onderzoek nodig zoals een urodynamisch onderzoek, een cystoscopie of een prostaat MRI. Voor deze onderzoeken wordt een nieuwe afspraak gemaakt.

Vergrote prostaat behandeling

De behandeling is afhankelijk van de ernst van uw plasklachten en door de uroloog uitgesloten afwijkingen aan de urinewegen. De uroloog bespreekt een aantal behandelingsmogelijkheden met u. Vaak is dat medicatie. Soms is een operatie nodig. Bij milde klachten en geringe afwijkingen is behandeling niet altijd nodig. Milde klachten kunnen ook spontaan of met leefstijladvies verminderen.

Vergrote prostaat medicijnen

De meest gebruikte medicijnen bij een vergrote prostaat zijn alfablokkers en 5-alfa-reductaseremmers. Is de blaas overactief of sterk geprikkeld, dan zijn er ook geneesmiddelen die op deze overactiviteit van de blaas zelf werken.

Alfablokkers

Als er afwijkingen aan de blaasuitgang, plasbuis of prostaat zijn vastgesteld kan een behandeling met een alfablokker worden voorgeschreven. Alfablokkers zijn geneesmiddelen die de gladde spieren in de blaasuitgang, de prostaat en het prostaatkapsel kunnen ontspannen. Hierdoor ontstaat er minder weerstand en wordt vooral de plasstraal beter. Deze medicijnen werken binnen enkele weken al. Tamsulosine behoort tot de alfablokkers.

 5-alfa-reductaseremmers

Als de prostaat duidelijk vergroot is kunnen ook 5-alfa-reductaseremmers worden voorgeschreven. Deze geneesmiddelen verkleinen de prostaat en stoppen de prostaatgroei. Deze medicatie werkt echter pas merkbaar na enkele maanden.

Lees meer over medicijnen bij vergrote prostaat

Vergrote prostaat operatie

In bepaalde gevallen volstaat een behandeling met medicijnen niet. Een operatieve ingreep kan dan een optie zijn. Voorheen was TURP de meest gebruikelijke prostaatoperatie. Inmiddels wordt TURP steeds vaker vervangen door laserbehandelingen. Een nieuwere ingreep is Rezum.

TURP operatie

Bij een TURP wordt via een katheter door de plasbuis een klein apparaatje ingebracht dat met elektriciteit een stukje van de prostaat wegbrandt, waardoor de prostaat uitgehold wordt en de doorgang voor de urine dus groter wordt. Bij TURP is de kans groter op bloedingen tijdens en na de procedure dan bij een laseroperatie. Bij Andros worden geen TURP operaties aangeboden omdat we HoLEP laser een beter alternatief vinden.

Laseren prostaat bij Andros Clinics

Voor een laserbehandeling aan de prostaat kunt u bij ons terecht voor een eerste intake. De uroloog zal tijdens deze intake met u bekijken of een laserbehandeling voor u de juiste oplossing is. Lees verder over laserbehandelingen bij Andros

Rezum behandeling van prostaat bij Andros Clinics

Rezum is een behandeling van de prostaat met stoom om plasklachten op te lossen die ontstaan door een vergrote prostaat. Het is een nieuwe behandeling in Nederland die nog in zeer beperkte mate en alleen door Andros Clinics en één ziekenhuis worden aangeboden. De behandeling wordt verricht in onze kliniek. Rezum heeft niet de bijwerking ‘droog klaarkomen’. Lees meer over Rezum

Welke prostaatoperatie? De mogelijkheden op een rij

Andros heeft voor u een overzicht gemaakt met alle verschillende prostaatoperaties in Nederland. Ook de operaties die niet bij Andros worden verricht. Bekijk hier overzicht met prostaatoperatie mogelijkheden

Video over medicijnen bij vergrote prostaat

Video over operatie van vergrote prostaat

Lees verder over:

Veelgestelde vragen van andere mannen

Hoe vaak komt een vergrote prostaat voor?

Hoe vaak een vergrote prostaat voorkomt is vooral afhankelijk van de leeftijd van mannen. Minder dan 50% van de mannen van rond de 60 jaar heeft een vergrote prostaat. Met 85 jaar heeft circa 90% van de mannen een vergrote prostaat. Niet alle mannen met een vergrote prostaat ervaren klachten, daarom hoeft een vergrote prostaat niet altijd behandeld te worden.

Hoeveel CC is een normale prostaat?

Een normale prostaat heeft een volume van ongeveer 15 ml als de man volgroeid is. Omdat de prostaat blijft groeien naarmate de leeftijd stijgt neemt het volume van de prostaat toe, soms tot zelfs meer dan 100 ml. Er is geen directe relatie tussen het volume van de vergroting en hoe ernstig de plasklachten zijn. Sommige mannen hebben met veel volume weinig plasklachten of juist met een gering volume toch veel klachten.

Kan een vergrote prostaat pijnlijk zijn?

Het komt zelden voor dat er pijnklachten ontstaan door een vergrote prostaat zoals pijn bij plassen of prostaatpijn. De meest voorkomende klachten door een vergrote prostaat zijn plasklachten zoals veel en vaak moeten plassen, moeilijk kunnen plassen, niet goed leeg kunnen plassen etc. Bekijk hier alle symptomen. Soms ontstaan er erectieproblemen door een vergrote prostaat.

Wat zijn de eerste symptomen van een vergrote prostaat?

De eerste symptomen van een vergrote prostaat zijn meestal veel en vaak moeten plassen. U merkt dat u steeds weer naar het toilet moet, ook in de nacht. De klachten ontstaan meestal niet plotseling maar in de loop van de tijd. Ook komen er vaak steeds meer andere plasklachten bij.

Kan een vergrote prostaat vanzelf weer kleiner worden? Kan een prostaat krimpen?

Een prostaat wordt niet vanzelf weer kleiner als de prostaat niet behandeld wordt. Soms kunnen de plasklachten in de loop van de tijd toenemen of afnemen. Deze spontane verbeteringen komen niet doordat de prostaat vanzelf kleiner is geworden.

Stijgt de PSA door een vergrote prostaat?

Ja, de PSA waarde in het bloed stijgt naarmate de prostaat groter wordt. Plotseling hard stijgen van PSA of hele hoge PSA waarden worden meestal niet door een vergrote prostaat veroorzaak maar door een prostaatontsteking of prostaatkanker.

Wat betekent benigne?

Benigne betekent goedaardig.

Wat zijn goedaardige cellen?

Goedaardige cellen zijn cellen zoals ze normaal in het lichaam voorkomen.

Prof. dr. Frans Debruyne Uroloog Oprichter Andros Clinics
Auteur: Prof.dr. Frans Debruyne is uroloog en oprichter van Andros. Eerder werd urologie van Radboudumc onder zijn leiding wereldwijd gerenommeerd.
Laatste update: 15 oktober 2025
logo zkn Keurmerk

Het ZKN-keurmerk garandeert kwaliteit, professionaliteit, veiligheid en hygiëne met onafhankelijke toetsingen.

Zorgkaart Nederland Patiëntenfederatie Nederland; Zoek, vind en waardeer zorgaanbieders op ZorgkaartNederland.nl
Patientenfederatie Nederland
Gemiddelde waarderingen op ZorgkaartNederland: 9.0

Andros Clinics Bekijk 2879 waarderingen

Onze artsen schrijven